Jarl Wåge er pensjonert lærar og samfunnsdebattant. Han bur i Oslo, men er frå Vågsvåg og har skrive denne kommentaren:
«Syden»
At nordmenn er eit farande folk, er ein klisjé meir tynnslitt enn ein pilgrim sine skosålar. Og sidan vi er så heldige at vi som nasjon har hamna midt i det økonomiske smørauget, er vi meir farande enn nokon gong. Dit vi fer, er der sola er. Mange trur at det er Spania, Hellas og Tyrkia som er våre mest populære soldestinasjonar. Så feil kan mange ta. Dit vi aller helst reiser, er sjølvsagt til det mykje meir obskure og diffuse landet Syden.
«Gjer Syden-kupp,» skriv tabloidane. «Sydenleiligheiter på billegsal,» skriv dei. Eigentleg er det berre å klikke seg inn på ein reiseoperatør, og vips, for ikkje å snakke om Vipps, sit vi vintergrå og charterfebrile på veg til det forjetta landet.
Eg lurer alltid på kvar Syden eigentleg ligg. Kva land det grensar til? Kva det høgste fjellet heiter? Den lengste elva? For ikkje å snakke om hovudstaden? Det kan ikkje vere Madrid eller Aten. For ingen seier Syden når dei skal dit. I alle fall ikkje Ankara. For dit er det ingen som drar. Heller ikkje Tunis eller Kairo. For dei ligg i Afrika. Og Afrika er vel ikkje Syden. Eller? Kanariøyane burde ha lege i Afrika, men dei er definitivt Syden. Kanskje det er Kanariø…? Hei. Er det nokon som kjenner ein Quiz-meister? Det er lettare å svare på kva slags språk dei snakkar der. Eit relativt dårleg engelsk, nemleg. Og enda dårlegare svensk. Og så kan dei seie «Heia Norge,» og «Jævla fine pupper» på norsk.
Kva slags mat har dei der då? Ei ung jente eg kjenner, jobba i oppvasken på ein restaurant. Ein dag måtte ho plutseleg ut og servere. Ein gjest spurde kva slags mat dei hadde. «Vi har fisk, og so kjøt,» sa ho, som sant var. Slik er det i Syden óg. Dei har fisk og so kjøt og so salat.
Og so uhorvelege mengder med vin. Og drinkar med paraplyar. Paraplyar, liksom! I Bergen kunne drinkane ha trengt paraply. Men i Syden?! Der er veret så fint at ingen gidd å schjnakke om det ein gong. Det blir ikkje akkurat sjelfulle samtalar av: «Steikje, kor varmt det er.»
Når det gjeld geografi, er det så fint tillaga at heile Syden har kyst som kjem ferdig laga med endelause strender, vaiande palmar, strandpromenadar og tett i tett med barar og restaurantar.
Innanfor kysten, som kulissar, ligg det fjell. Alltid innhylla i soldis. Rykta vil ha det til at bakanfor fjella bur det urinnvånarar med eige språk, skular, jobbar, lokale matrettar. Ja, rett og slett eit daglegliv. Men vi, etterkommarane av Roald Amundsen, er ikkje eventyrarar av eit slikt kaliber at vi orkar å forske på det. Dei innfødde får segle sin eigen sjø. For vi er på sydenferie, for pokker, og har meir enn nok med å løfte handa for å vinke på kelnaren.
Og snart er det tide med tungt hjarte å dra den lange vegen heim til gamlelandet og regnet. Trøysta får vere at Syden aldri er meir enn eit tastetrykk unna.
Kva hovudstaden der heiter? Ikkje spør meg.