Kåre Silden (80), som er gift med Elin (79), spøker med at dei uansett er altfor gamle til å flytte frå Silda.
– No kan vi jo ikkje flytte. Vi har alle leilegheiter i Måløy, utanom Alfred og Eva, men vi trekker til Silda uansett. Det er her vi har tinga våre og her vi vil bu så lenge vi starvar og går, smiler han.
For sjølv om gjennomsnittsalderen til dei fire ektepara er 77 år, er dei spreke, aktive og fulle av humor.
Lengtar tilbake til øya
– Hans og eg har leilegheit i Vengengården i Måløy, men bruker den ikkje ofte. Og eg er så glad når eg reiser heim igjen til Silda. Øya er i hjartet mitt, seier Margun Fure (82).
Ansiktet lyser opp når ho snakkar om heimplassen sin.
Det er noko med freden på øya.
Ingen bilar.
Ingen eksos.
Og ein tryggleik blant dei som bur der i at ein hjelper kvarandre og gjer det ein må.
– No er det jo berre familie igjen av dei fastbuande. Det er dei mest sta folka som har blitt igjen, spøker Sissel (70).
Ho er gift med Hermann (71) som fortel om ein barndom med tryggleik og fridom, der alle på øya var som ein familie.
– Det kunne ikkje bli betre. Vi blei jo fødde nedi fjøra, seier Kåre.
– Det var ein flott plass å vekse opp. Det var små forhold og ikkje noko uvennskap. Eg trudde alle hadde det sånn som oss, seier Alfred (75) og smiler.
Det er også ein flott plass å bli eldre på.
Ein plass som held dei aktive. Og spreke nok til å gå lange turar.
Og til å ta med ein hyttenabo på spontan fisketur.
Fred, ro og fridom er også nokre av grunnane til at dei framleis bur på den vesle øya.
– Eg kan fortelje kvifor vi framleis bur på Silda, og eg trur det er det same med Alfred og Hermann. Det var fordi det var så enkelt å gå ned på fiskebåtane som låg på hamna. Vi begynte jo å arbeide på fiskebåt med det same vi fekk lov å reise ut, seier Kåre.
– Kom deg ned frå taket!
Dei merkar sjølvsagt at dei har blitt eldre, men det hindrar dei ikkje i å leve livet og fylle dagane. I sommar stod for eksempel alle mennene på ulike tak og jobba iherdig.
– Alle 80-åringane var på taket. Eg var ein av dei fordi eg hjelpte dottera mi, Kari, med taket på buda hennar, og Hans var på taket sitt og måla. Dei andre var på buda til han Fernando, ler Kåre.
Dei som kom med båten vinka til mennene og ryktet begynte å gå om takarbeidet.
Medan Hans jobba oppå taket fekk han plutseleg ein telefon frå dottera Annelin som bur i Holvik.
– Du må komme deg ned derifrå. Du er ikkje sikra, ropte ho til meg.
Hans ler.
– Du er no den galnaste på taket då, Hans, seier Alfred.
Eva (72) innrømmer at ho av og til er nervøs når ho kikkar ut av glaset og ser svogeren på taket utan sikring.
Har alt dei treng av fisk
Mennene er glade i å fiske, og bryt ut i latter på spørsmålet om dei er sjølvforsynte med fisk.
– Om vi er! Meir enn, svarer dei i kor.
– Vi fiskar no litt alle, men det er Hans som driv det største fisket. Men vi held både oss og ungane med kokefisk, forklarer Kåre.
I tillegg er det mykje blåbær og tyttebær på øya og eple- og plommetre.
– Alt veks slik på Silda at vi lurer på kva som eigentleg er i grunnen, humrar Margun.
– Korleis er det på våren når folk kjem i husa og øya fyllast opp?
Etter ein rask diskusjon om det er lurt å svare på spørsmålet, tar Kåre ordet og seier at svaret kanskje er dumt.
– Då er freden over. Vi skal ikkje gjere slik at folk ikkje kjem altså, men det blir jo mindre stille. Det som er bra med at folk kjem inn med båtar, er at ein tener pengar slik at vi har til gjestebrygga, grendehuset, bedehuset og alt forskjellig som treng vedlikehald på øya.
– Det blir jo automatisk litt meir støy når alle hytteeigarane kjem. Alle har motoriserte køyretøy som traktorar og ATV-ar, forklarer Sissel.
– Og så går vi der og dreg på dei vognene våre, seier Kåre.
Valde eit nytt liv på ei øy
Elin, som har vore gift med Kåre i over 60 år, blei fødd i Skottland, og kom til Silda då ho var rundt fire år. Både ho og Kåre har vakse opp på øya.
Hans, Eva og Sissel har alle gifta seg med kvar sin øybuar.
– Korleis var det å bli inngift i familien og flytte til Silda?
– Hans, du må svare. Du kan seie det som det er. At eg har vore ei trollkjerring, ler Margun.
– Nei, eg blei godt tatt imot, elles hadde eg ikkje vore her, seier Hans og fortel at han var på ein båt nedi hamna på Silda.
– Og der trefte eg Margun, gjekk i land og blei verande, seier han og ser bort på kona.
Han kjem opphavleg frå Indre Fure, og var vand med små forhold.
For Sissel var overgangen litt større. Ho budde på Salhus utanfor Bergen, men brukte å vere på Silda om somrane sidan mora kom frå Silda.
– Men det var sjølvsagt noko anna å bu her heile året enn berre å vere her på ferie. Silda har vore ein fabelaktig plass å oppdra ungar på, seier Sissel.
Eva (72) er frå Os utanfor Bergen, men blir omtala av dei andre som den mest fastbuande av heile gjengen. Ho er takknemleg for storfamilien og at alle dei sju søskena til mannen lever og har det godt.
– Dei er alle gift og alle er veldig spreke og oppegåande, smiler ho.
Har søskentreff kvart år
Dei åtte søskena Silden har søskentreff kvart år sjølv om berre halvparten no bur på øya.
Men dei fire andre søskena bur ikkje langt vekke. Else (73) bur på Bryggja, Alvhild (83) bur på Flatraket og Gunnar (69) og Roar (64) bur i Selje.
For ikkje så mange månadar sidan blei broren, Gunnar Silden, ordførar i Stad kommune.
Og søskena er svært stolte av han.
– Kva du trur? Vi er skikkeleg stolte av han.
Og så passar han så godt til det, seier Margun, og får støtte frå dei andre.
– Han er utåtvend, veit korleis han skal ordlegge seg og har hatt leiarstillingar i årevis. Det gjer at han eignar seg til det viktige vervet i nabokommunen, seier Alfred.
Mange med sterke røter til øya
Og Silda har ikkje berre festa seg i hjarta til Silden-søskena og ektefellene deira. Det går også i arv til barn og barnebarn.
Til saman har dei fire søskenpara på øya 14 barn, 32 barnebarn og sju, snart åtte, oldebarn.
Totalt har heile søskenflokken på åtte 25 barn, 49 barnebarn og snart åtte oldebarn. Alle med eit forhold til Silda. Og når dei pratar om eigne og kvarandre sine barn, barnebarn og oldebarn er omsorga og gleda heilt i dagen.
– Det er så kjekt, for no prøver Emilie, som er dottera til Roar, å samle alle saman til eit slektstreff på Silda til sommaren. Vi blir sikkert rundt 100 personar, fortel Margun.
Måtte klare seg sjølve
På ei øy utan bru må ein klare seg sjølve. På Silda var der mellom anna eige kvinneleg brannkorps som både Eva, Elin, Margun og Sissel var ein del av. Og dei frykta alle sjukekorgene som blei brukte når nokon var sjuke, og måtte fraktast av øya.
– Det fælaste vi såg var den sjukekorga. Den var skummel, seier Alfred.
– Vi sette den jo i samanheng med død, seier Elin.
Kåre hugsar ein gong kona blei sjuk og måtte hentast i sjukekorga. Sonen Stig var liten på den tida og då han såg at ein slektning hadde teikna mora som låg i korga ropte han berre «Teikn ho ut av den igjen!», fortel Kåre.
Desse korgene står no på loftet i det gamle bedehuset på øya, som no husar mange skattar frå gamle dagar.
Både Kåre og Margun opplevde krigen. Margun hugsar ein del, medan Kåre seier at han var så liten at han hugsar lite og mest det som har blitt fortalt til han. Men begge hugsar godt då faren kom tilbake frå konsentrasjonsleiren Sachsenhausen. Kåre var berre fem år gamal.
– Det einaste eg hugsar er då far kom heim frå konsentrasjonsleiren fordi eg då stod sør på Myrestrandkaia i Måløy. Då kom Bøvik oppom kaia med dei karane som hadde vore i fengsel. Og då sa Besta til meg: «Der er faren din». Det var mitt første møte med han.
– Har det prega familien?
– Nei, det har det faktisk ikkje, fordi han far ikkje ville snakke om det han opplevde der, seier Margun.
Øyglimt er bindeleddet
Dei fire ektepara er heilt klare på kva som er det viktigaste for å kunne halde fram med øylivet som dei elskar.
– Det er å behalde Øyglimt, og ha ei båtrute som går til Silda. Utan båt er det takk for oss, seier Margun.
Ein treng ein skikkeleg båt til stormdagar og vintrar, og Øyglimt går i all slags vêr. Dei fire ektepara legg opp rutinane etter båten. Onsdag og fredag er handledagar.
– Så lenge her er folk, må det vere båt, seier Hermann.
Foto av vogner: Anne Karin Silden Brekkhus
Foto av mennene på taket: Privat
Foto av Hans med fisk i handa: Gerda Silden Totland
Alle andre foto og film: Kjellrun Åsebø
Har skrive historisk bok om det han meiner er verdas vakraste øy
Andreas er i gang med ny bok: Her kan du lese eit utdrag som handlar om juletrefest på 80-talet